Publicaties

Publicaties

Communicatie over spirituele zorg

Spirituele zorg is één van de vier dimensies van palliatieve zorg. Zorgverleners realiseren dat voorzien in de spirituele behoeften van patiënten belangrijk is, maar praten er vaak niet over. Ook patiënten verwachten niet dat spirituele zorg onderdeel is van hun zorg. Hoe wordt er eigenlijk over gecommuniceerd?

De dood als olifant in de kamer (Pallium-interview)

Palliatieve zorg richt zich op het levenseinde, maar verliest de dood zelf uit het oog. Filosoof Eric Ettema vindt dat zorgverleners meer oog moeten hebben voor de betekenis die de stervende toekent aan de dood. Daarmee kunnen ze de eenzaamheid van het sterven verlichten.

De onvervulde zorgbehoeften van patiënten met gevorderde kanker en hun naasten: multicenter observationeel onderzoek

De zorgbehoeften van patiënten met gevorderde kanker en naasten veranderen voortdurend. Dit onderzoek richtte zich op de zorggerelateerde problemen en behoeften van patiënten met gevorderde kanker en hun naasten. Dit gebeurde vanuit het perspectief van ‘Oncologische advies en informatiecentra’.

De wijze waarop de spirituele dimensie zich bij ouders van een kind met een levensbeperkende of levensbedreigende aandoening manifesteert

Spiritualiteit verwijst naar de dynamische dimensie van het menselijk leven die betrekking heeft op de manier waarop mensen zin, doel en transcendentie ervaren (EAPC definitie). Voor ouders kan het een ingewikkelde opgave zijn om zorg te dragen voor een kind met een levensbeperkende of levensbedreigende aandoening en tegelijkertijd het gezinsleven in goede banen te leiden. Dit kan vragen over betekenisgeving en zingeving oproepen die door zorgverleners vaak niet worden herkend of erkend. Daarom deden we onderzoek naar de wijze waarop de spirituele dimensie zich bij ouders van ernstig zieke kinderen manifesteert.

Deelproject Geestelijke Verzorging (jaarverslag 2019)

In 2019 is het project geestelijke verzorging in de thuissituatie van start gegaan. Op regionaal niveau is de infrastructuur gebouwd voor consultatie, scholing en het bijwonen van multidisciplinair overleg voor geestelijk verzorgers. De complete verantwoording is te lezen in het jaarverslag.

Deelproject Geestelijke verzorging thuis (jaarverslag 2020)

Project Geestelijke verzorging thuis van Fibula: ondersteuning van netwerken bij het realiseren van geestelijke verzorging in de eerste lijn.

Dood van een held (1877) door Nils Forsberg

Coen Albers, huisarts met bijzondere interesse in palliatieve zorg, bespreekt voor e-pal het schilderij 'Dood van een held' uit 1877 door Nils Forsberg. Op dit krachtige schilderij zien we een oorlogsheld, dodelijk gewond op een geïmproviseerd sterfbed in de als veldhospitaal ingerichte Notre Dame in Parijs.

Het schilderij ´De lezende Maria Magdalena´ (1445) door Rogier van der Weyden

Coen Albers, huisarts met bijzondere interesse in palliatieve zorg, bespreekt voor e-pal het schilderij ´De lezende Maria Magdalena´ (1445) door Rogier van der Weyden. Maria Magdalena, en haar boodschap, kan troost brengen bij stervenden en ook het verdriet bij nabestaanden verzachten.

Hoe helpt een immaterieel legaat in laatste levensfase?

Het met aandacht en zorg praten over de levensgeschiedenis, helpt niet alleen de patiënt, maar ook de relatie met zorgverleners en de naasten. Dit ‘legaat’ gaat nadrukkelijk niet om goederen, maar waardevolle ervaringen, gevoelens, ontmoetingen, zingeving en levensloop.

Innerlijke tijd en innerlijke ruimte

De tijd die patiënten en geliefden nodig hebben om te wennen aan de transitie naar de palliatieve fase valt niet samen met de kloktijd van de Surprise Question. Begrip van thuistijd leidt tot een beter begrip van patiënten in de palliatieve fase, hun rouwtijd en de rouwtijd van hun geliefden.

Kamerbrief VWS Stand van zaken palliatieve zorg en geestelijke verzorging van 14 december 2023

In deze brief informeert de Minister van VWS over de stand van zaken van de volgende activiteiten voor de palliatieve zorg en voor geestelijke verzorging in de thuissituatie.

Kamerbrief VWS van 6 juli 2022

In deze kamerbrief van minister voor Langdurige Zorg en Sport Conny Helder wordt informatie gegeven over de beschikbaar gestelde middelen voor de palliatieve zorg en geestelijke verzorging thuis.

Kinderen en de dood: Onbevangenheid (columc)

‘Hoe voelt het als je dood bent?’ Ze stelt de vraag op een toon, dezelfde waarmee ze vraagt of ze een sjaal aan moet omdat het koud is buiten. Deze column toont een gesprek tussen een meisje en haar moeder over de dood.

Krachtbronnen, een virtueuze cirkel en een propeller

Patiënten in de palliatieve fase zouden veel baat kunnen hebben bij het ontsluiten van hun existentiële of spirituele krachtbronnen. Er was nog geen (literatuur) onderzoek dat op een rij zet welke verschillende soorten van aanpak patiënten en zorgverleners hiervoor hanteren.

Learning spiritual care in Dutch hospitals: The impact on healthcare of patients in palliative trajectories (Engelstalig proefschrift)

Geestelijk verzorger Joep van de Geer promoveerde in december 2017 op zijn onderzoek naar de effecten van training van zorgverleners in spirituele zorg. In zijn proefschrift concludeert hij dat training een positief effect heeft op zowel de palliatieve patiënt als de zorgverlener.

Nieuw licht: Zelfgekozen dood revisited

Nieuw licht: Verwordt het recht op een zelfgekozen dood niet tot een plicht om te doden? Wat verandert het criterium van het voltooid leven aan het leven van ons nu, van de nabestaanden en van diegenen die hun leven pas als voltooid zien zodra het feitelijk voorbij is?

Opinie: Euthanasie bij dementie - lezing door Berna van Baarsen

Tekst van de lezing die medisch-ethicus en oud-lid RTE Berna van Baarsen uitgesprak tijdens het Medisch Contact LIVE Symposium ‘De dokter en de dood’, waarin zij ingaat op de (schriftelijke) wilsverklaring bij dementie.

Samenleven is medeleven: een sociologische kijk op palliatieve zorg

Lezing over ziekte en sterven bezien vanuit een sociologisch oogpunt. Elke gemeenschap heeft zijn eigen expertise. Door met de mensen zelf te spreken over en vanuit hún levenservaringen kunnen de specifieke kwaliteiten en behoeften van een gemeenschap duidelijk worden.

Samenvattingskaart richtlijn Detecteren behoefte psychosociale zorg

Samenvattingskaart die hoort bij de richtlijn 'Detecteren behoefte psychosociale zorg', met de belangrijkste punten uit deze richtlijn.

Spiritueel welbevinden van Nederlandse kankerpatiënten

Spiritueel welbevinden is een belangrijke dimensie van kwaliteit van leven binnen de palliatieve zorg. Er zijn echter nog weinig studies die hebben gekeken naar spiritueel welbevinden en gerelateerde factoren van Nederlandse patiënten met gevorderde kanker.

1 2

Mail de redactie

Mail de redactie met jouw evenement, nieuws of tool waar anderen baat bij kunnen hebben. Suggesties of klachten over informatie zijn ook zeer welkom. Met jouw inbreng kunnen we Palliaweb verbeteren.