Vrijwilligers in de palliatieve zorg
Er zijn in Nederland ruim 13.000 opgeleide vrijwilligers actief die mantelzorgers en beroepsmatige zorg ondersteunen bij hun zorg voor palliatieve patiënten. Thuis, in het hospice of in een zorginstelling. Deze vrijwilligers zijn van grote waarde voor het organiseren van de zorg zoals de patiënt die wil, op de plaats van zijn voorkeur en in lijn met zijn waarden, wensen en behoeften.
Doel inzet vrijwilligers
De nauwe samenwerking tussen de beroepsmatige zorg en de betrokken mantelzorgers biedt voor alle betrokken partijen voordeel. De vrijwilligers vullen aan wat mantelzorgers doen, zodat zij de gelegenheid krijgen om op adem te komen, een boodschap te doen of ’s nachts rustig te slapen. Daarnaast geeft hun betrokkenheid verpleegkundigen of andere zorgverleners een gerust gevoel: ze weten dat er iemand is als zij er even niet zijn. En ook de patiënt zelf ervaart rust bij de betrokkenheid van een vrijwilliger, en in de wetenschap dat zijn mantelzorgers en zorgverleners worden ondersteund. Daarbij vormen vrijwilligers een belangrijke schakel in het mogelijk maken van het op de plaats van voorkeur doorbrengen van die laatste levensfase.
Hoe een vrijwilliger in te zetten
Op de website van VPTZ Nederland is te zien welke organisatie je in jouw buurt kan helpen aan de inzet van een vrijwilliger. Neem gerust contact op met de VPTZ-organisatie om te bespreken wat de mogelijkheden zijn. De coördinator geeft je graag meer informatie over wat de vrijwilligersorganisatie voor jou kan betekenen.
Wat doet een vrijwilliger
De VPTZ-vrijwilligers verrichten geen medische handelingen, maar vullen datgene aan wat familieleden en vrienden zelf doen of vervangen de mantelzorg. Zoals hulp bij persoonlijke verzorging, voorlezen of waken. Goede zorg in de laatste levensfase vraagt om een goed samenspel in de gouden driehoek van naasten, vrijwilligers en de beroepsmatige zorg.
Onderstaand filmpje geeft een mooi beeld van wat de VPTZ-vrijwilliger in de laatste levensfase kan betekenen:
Vrijwilligers aan het woord
In korte interviews vertellen een aantal vrijwilligers hoe hun betrokkenheid volgens hen toevoegt aan goede zorg. Deze interviews zijn in 2019 afgenomen onder verantwoordelijkheid van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Cultuur (VWS) ter promotie van de website gericht op patiënten en naasten: Overpalliatievezorg.nl.
Onderzoeken
Bij 6.000 mensen die thuis overlijden is hulp van een vrijwilliger gewenst
Meer dan een half miljoen mensen in Nederland verleende in de afgelopen vijf jaar mantelzorg aan een terminale zieke thuis. Van deze mantelzorgers is 7 op 10 overbelast. Bijna 70% van de mantelzorgers denkt dat anderen kunnen helpen in de zorg en het dagelijks leven van iemand in de laatste levensfase. Bij ongeveer 6.000 mensen per jaar die jaarlijks thuis overlijden, is hulp gewenst van een vrijwilliger. Dit blijkt uit onderzoek van het Verwey-Jonker Instituut voor VPTZ Nederland. Mantelzorgers vinden het vaak moeilijk om te beginnen over de behoefte aan extra ondersteuning. Zeker als de mantelzorg voor naaste familie is, die het liefst dierbaren om zich heen heeft. Uit het onderzoek blijkt dat het gesprek over extra hulp meestal bij de huisarts of de verpleegkundige begint.
Bitterzoete tijd voor jezelf - Radboudumc deed onderzoek naar de overwegingen voor thuisinzet
Welke overwegingen en omstandigheden spelen een rol bij de keuze om de ondersteuning van een vrijwilliger thuis toe te laten in de palliatieve terminale fase? Radboudumc deed hier, in opdracht van VPTZ Nederland, onderzoek naar. De keuze voor het toelaten van een vrijwilliger maken mensen in een periode en situatie die gelaagd en complex is. Voor een naaste betekent de inzet van een vrijwilliger tijd voor zichzelf. Maar kiezen voor jezelf betekent ook kiezen voor het weggeven van tijd met degene die je gaat verliezen. Een bitterzoete keuze.
Lees meer over de onderzoeken.