Download hele richtlijn

Misselijkheid en Braken

Behandeling Algemeen

De overwegingen en aanbevelingen zijn geformuleerd op grond van ervaringen van experts.

Aanbevelingen

Belangrijk: Zie algemene aanbevelingen voor aanbevelingen die van belang zijn in elk palliatief traject en in elk stadium van de ziekte van het kind.

Doen
(sterke aanbeveling)
  • Creëer een rustige omgeving.
  • Geef informatie over de mogelijke oorzaak, beïnvloedende factoren en verwachte duur van de misselijkheid en het braken als het een intercurrent probleem betreft. Wijs hierbij ook op de verschijnselen, gevolgen en risico's van eventuele dehydratie.
  • Geef informatie over het doel, de werking, de mogelijke bijwerkingen en de juiste inname van anti-emetica.
  • Geef aan wanneer het effect van de behandeling te verwachten is en wat de aanleiding is om de behandeling aan te passen.
  • Ga na of er sprake is van angst, spanning of andere psychogene factoren.
  • Bespreek met kind en/of ouders de rol van voeding in relatie tot de levensverwachting en de mogelijke verandering daarvan (zie hiervoor ook: voedingsadviezen.
Overweeg
(zwakke aanbeveling)
  • Ga bij kinderen met ernstig meervoudige beperkingen na of er sprake is van obstipatie, urineweginfectie of voeding gerelateerd ongemak, en overweeg oorzakelijke behandeling in combinatie met:
    • ontluchting van maag en darmen;
    • een lagere inloopsnelheid en/of lagere osmolaliteit van sondevoeding;
    • voeding via duodenumsonde of een jejunostomie;
    • verminderen van totale vocht- en calorieën intake; en/of
    • starten van prokinetica.
  • Ga bij kinderen met ernstige meervoudige beperkingen na of er sprake is van autonome dysfunctie, viscerale hyperalgesie en/of centrale neuropathie en overweeg medicamenteuze behandelopties zoals gabapentine, pregabaline, Tricyclische Antidepressiva en clonidine.

Doseringsadvies

Doseringen van gabapentine, pregabaline, tricyclische antidepressiva en clonidine zijn te vinden in het kinderformularium

Overwegingen

De oorzaak van misselijkheid en braken is divers en behandeling kan daardoor ingewikkeld zijn. Een aantal algemene aanbevelingen over de behandeling van misselijkheid en braken zijn daarom van belang. De werkgroep adviseert daarom om een rustige omgeving te creëren en kind en ouders te informeren over mogelijke oorzaken, beïnvloedende factoren en verwachte beloop  van misselijkheid en braken. Daarnaast is het van belang om kind en ouders te informeren over doel, werking, bijwerkingen en juiste inname van anti-emetica (of andere medicatie). Geef hierbij aan wanneer het effect van de behandeling te verwachten is en wat de aanleiding is om medicatie aan te passen. Ook dient er nagegaan te worden of er sprake is van angst, spanning of andere psychogene factoren, die misselijkheid en braken kunnen beïnvloeden. 
In het review van Hauer, worden voor de behandeling van gastro-enterologische klachten bij kinderen met ernstig meervoudige beperkingen worden verschillende handvatten gegeven (1). Dit zijn bruikbare suggesties voor het gesprek met ouders en/of kind over klachten. Belangrijke kernpunten voor de behandeling van deze kinderen zijn: 

  • intercurrente behandelbare problemen zoals obstipatie of urineweginfectie behandelen;
  • distentie van maag en darmen verminderen door ontluchting;
  • maagdarmmotiliteit ondersteunen door: 
    •  een lagere inloopsnelheid van sondevoeding;
    •  een lagere osmolaliteit van de voeding;
    •  indien nodig voeden via duodenumsonde of jejunostomie; en
    • het starten van prokinetica.
  • totale vocht- en calorieën intake verminderen (meestal heeft deze groep 30% tot 40% minder intake nodig).

Bij deze kinderen is er verder vaak sprake van autonome dysfunctie, viscerale hyperalgesie en centrale neuropathie, dit is vaak lastig te beïnvloeden (1). Medicamenteuze opties zijn, toedienen van gabapentine, pregabaline, tricyclische antidepressiva (TCA’s) en clonidine. 
Soms komt het voor dat kinderen ondanks interventies, geen voeding meer kunnen verdragen. Het is belangrijk om ouders hierop tijdig voor te bereiden door uit te leggen dat het een gevolg is van onomkeerbare neurologische achteruitgang. Hierdoor kunnen invasieve testen of ingrepen die niets (meer) toevoegen, voorkomen worden(1).